Hội đồng Perth tính sai, hơn 4500 hộ dân bị thu thừa gần 1 triệu đô la

Cộng đồng người Việt tại Perth và các khu vực lân cận vừa qua đã không khỏi xôn xao trước thông tin một hội đồng địa phương đã thừa nhận một sai sót tài chính nghiêm trọng. Cụ thể, Hội đồng Town of Cambridge, nằm ở trung tâm Perth, đã chính thức thông báo về việc tính sai thuế địa phương (council rates), dẫn đến việc thu thừa gần 1 triệu đô la Úc từ hàng ngàn hộ dân.

Vụ việc này không chỉ gây ảnh hưởng về mặt tài chính mà còn dấy lên những câu hỏi về quy trình quản lý ngân sách của chính quyền địa phương. Hãy cùng Báo Người Việt Tại Úc tìm hiểu chi tiết về sự cố này và những bài học kinh nghiệm quan trọng mà mỗi người dân cần biết để bảo vệ quyền lợi của mình.

Chi tiết vụ việc: Sai sót từ đâu?

Theo thông báo chính thức, sai sót trong ngân sách năm tài chính 2025-26 đã khiến hơn 4500 hộ gia đình, chủ yếu ở hai khu vực khá giả là City Beach và Floreat, phải đóng một khoản tiền cao hơn mức quy định. Tổng số tiền bị thu thừa lên đến $999,739 – một con số không hề nhỏ.

Nguyên nhân cốt lõi của vấn đề nằm ở việc áp dụng sai tỷ lệ "rate in the dollar" (tỷ lệ thuế trên mỗi đô la giá trị tài sản) cho các bất động sản trong khu vực Endowment Lands Area. Cụ thể:

• Tỷ lệ đúng phải là: 0.001854
• Tỷ lệ đã bị áp dụng sai là: 0.001995

Điều đáng nói là sai sót này không được phát hiện qua các vòng kiểm tra nội bộ của hội đồng. Phải đến khi một cư dân thắc mắc và yêu cầu giải trình về cách tính toán trên hóa đơn thuế của mình, toàn bộ sự việc mới được phanh phui. Điều này cho thấy vai trò giám sát của người dân là vô cùng quan trọng.

Phản ứng và cách xử lý của Hội đồng Town of Cambridge

Trước sai sót nghiêm trọng, Hội đồng Town of Cambridge đã có những hành động xử lý khá nhanh chóng và minh bạch.

Bà Lisa Clack, CEO của Town of Cambridge, đã công khai gửi lời xin lỗi chân thành đến tất cả các hộ dân bị ảnh hưởng. Bà thừa nhận: "Chúng tôi hiểu rằng council rates chiếm một phần không nhỏ trong ngân sách của các hộ gia đình, và việc gửi thông báo sai cho cư dân Cambridge là điều không thể chấp nhận được."

Bà cũng giải thích rằng lỗi này phát sinh từ giai đoạn mô hình hóa tính toán ban đầu và do một số đặc thù trong hệ thống định giá của địa phương, khiến cho các thành viên hội đồng không thể nhận ra trong quá trình duyệt ngân sách.

Để khắc phục hậu quả, các biện pháp sau đã được triển khai:

• Hủy bỏ mức thuế sai: Tòa án Hành chính Tiểu bang (State Administrative Tribunal) đã ra phán quyết hủy bỏ mức thuế đã áp dụng sai trước đó.
• Hoàn tiền cho người dân: Hội đồng sẽ tiến hành hoàn tiền hoặc ghi có (credit) vào kỳ thanh toán tiếp theo cho các chủ sở hữu bất động sản bị ảnh hưởng.
• Mức hoàn trả đa dạng: Tùy thuộc vào giá trị tài sản, số tiền được điều chỉnh sẽ dao động từ $8.75 cho đến $2,437 (đối với bất động sản thương mại có giá trị lớn nhất).
• Thông báo trực tiếp: Tất cả các hộ dân bị ảnh hưởng sẽ nhận được thông báo trực tiếp về khoản tiền hoàn lại hoặc tín dụng của mình.

Vụ việc cũng đã được báo cáo lên Bộ trưởng Bộ Chính quyền Địa phương của Tây Úc, bà Hannah Beazley, để chờ xem xét và đưa ra các chỉ đạo tiếp theo nếu cần.

Bài học kinh nghiệm cho người dân

Sự cố tại Town of Cambridge là một lời nhắc nhở quan trọng cho tất cả những ai đang sở hữu hoặc có kế hoạch đầu tư vào nhà đất tại Úc. Việc hiểu rõ các khoản chi phí liên quan đến bất động sản, đặc biệt là thuế hội đồng, là vô cùng cần thiết.

1. Luôn kiểm tra kỹ hóa đơn thuế: Đừng chỉ nhìn vào con số tổng cuối cùng. Hãy dành thời gian xem xét các chi tiết trên hóa đơn, so sánh với các kỳ trước để phát hiện những thay đổi bất thường. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào, đừng ngần ngại liên hệ trực tiếp với hội đồng địa phương để yêu cầu giải thích.

2. Nắm bắt thông tin thị trường: Việc theo dõi các tin tức về thị trường bất động sản Úc sẽ giúp bạn có cái nhìn tổng quan về sự biến động của giá trị tài sản và các loại thuế phí liên quan.

3. Tham gia cộng đồng: Việc tham gia các nhóm cộng đồng địa phương, như nhóm Người Việt tại Perth, là một cách tuyệt vời để cập nhật thông tin, trao đổi và học hỏi kinh nghiệm từ những người đi trước. Đôi khi, một thắc mắc của bạn cũng là vấn đề chung của nhiều người khác.

Đây là một bài học đắt giá về tầm quan trọng của sự cẩn trọng trong quản lý tài chính công và sự giám sát từ cộng đồng. Dù là một sai sót không mong muốn, cách xử lý minh bạch và nhanh chóng của Hội đồng Town of Cambridge cũng cho thấy trách nhiệm của họ đối với người dân.